Havayolu Kazası Tazminatı

Hava Aracı Kazası: İnsanlı bir hava aracı olması durumunda, herhangi bir şahsın uçuş amacıyla hava aracına bindiği zamanla bu gibi bütün şahısların indikleri zaman arasında ve insansız bir hava aracı olması durumunda hava aracının uçma amacıyla hareket etmeye hazırolduğu zamanla uçuşun sonunda hareketsiz hale geldiği ve ana itki sisteminin kapandığı zamanarasında bir hava aracının işletilmesiyle bağlantılı olarak meydana gelen ve aşağıdaki durumların geçerli olduğu bir olaydır.

 a) Aşağıdakilerin bir sonucu olarak bir şahsın ölümlü ya da ciddi yaralandığı:

➢ Uçakta olmanın,

➢ Uçaktan ayrılan parçalar dahil olmak üzere uçağın herhangi bir parçasıyla doğrudan temashalinde olmanın,

➢ Jet patlamasına doğrudan maruz kalmanın, yaralanmaların doğal nedenlerden, kendi

kendine meydana getirilmiş ya da diğer şahıslar tarafından meydana getirilmiş olması ya da yolcular ve uçuş ekibi açısından normal olarak kullanılabilen alanların dışında saklanan kaçak yolcularda meydana gelen yaralanmalar hariçtir; veya

 b) Hava aracının aşağıdaki durumları içeren bir hasar ya da yapısal arıza yaşadığı:

➢ Hava aracının yapısal mukavemetini, performansını ya da uçuş özelliklerini olumsuz bir şekilde etkileyen ve

➢ Etkilenen parçanın büyük oranda tamir edilmesini ya da değiştirilmesini gerektiren (kaput ya da aksesuarlar dahil) hasarın tek bir motorla, pervaneler, kanat uçları, antenler, sondalar, paller, lastikler, frenler, tekerlekler, uçak kaplamaları, paneller, iniş takımı kapakları, camlar, (küçük göçükler ve delikler gibi) hava aracı cidarı ile sınırlı olduğu motor arızası ya da hasar veya ana rotor palleri, kuyruk rotoru palleri, iniş takımında meydana gelen küçük hasarlar ve (radomda delik açılması dahil) dolu veya kuş çarpmasından kaynaklananlar hariçtir; veya

 c) Hava aracının kayıp ya da tamamen ulaşılamaz olduğu durumlar.

Uçak kazası tazminatı nedir? Kayıtlara geçmiş ilk uçak kazası; Orville Wright tarafından kullanılan Wright Uçağı ile 17 Eylül 1908’de meydana gelmiştir. Son zamanlarda yaygınlaşan havayolu taşımacılığı BBC’nin yaptığı güvenli ulaşım araştırmasına göre en güvenli seyahat aracının Uçak olduğu belirtilmiştir.

​He ne kadarda güvenli olursa da basında uçak kazalarını da duymaktayız. Eğer Uçak kazası meydana gelmişse; yolcunun ölümü veya herhangi bir cismani zarara uğraması halinde, bu zarara sebebiyet veren kaza; hava aracında, iniş veya biniş sırasında meydana geldiği takdirde, bu kazadan taşıyıcı sorumludur.

​Havayolu şirketlerinin yaptırmak zorunda olduğu iki çeşit sigorta var. Bunlardan birincisi, yolcular için yapılan mali mesuliyet sigortasıdır. Bu sayede uçağın kalkışı, havada kaldığı süre ve inişi sırasında yolcular, başlarına gelecek her türlü kazaya karşı sigortalanmış olmaktadır. Yaralanma halinde yolcuların tedavi masrafları, kaza sonrasında sakat kalmaları halinde sakatlık tazminatı ve vefat durumunda da yolcu yakınlarına ölüm tazminatı işte bu sigortadan ödenmektedir.

​Mali mesuliyet sigortasının kapsamı içine yolcuların bagajları ve uçağın taşıdığı yük de girmektedir. Mali mesuliyet sigortası kapsamında bir yolcunun ölümü ya da yaralanması halinde sigorta şirketi asgari 250 bin SDR/ÖÇH (özel çekme hakkı) kadar tazminat ödemesi yapmaktadır.

Hava yolunun yaptığı bir diğer sigorta ise taşımacılık sigortası olup bu sigorta türünde de sigorta şirketinin teminat oranları kapsamında kazazedeler tazminat hakkı sunmaktadır. Uçak sigortalarının tazminat hesaplamalarında birçok kriter baz alınmaktadır. 

TAZMİNATIN KAPSAMI VE ZAMANAŞIMI

Yönetmelik tazminatın kapsamına ilişkin düzenlemeyi 8. maddesinde yapmaktadır. Bu madde, asgari teminat tutarlarını, TSHK(Türk Sivil Havacılık Kanunu )hükümlerine uygun biçimde SDR/ÖÇH üzerinden belirlemiştir. 2011 yılında yapılan değişiklikle yeniden gözden geçirilen bu maddeye göre sigorta kapsamındaki tazminatın asgari sınırı, yolcunun ölüm veya cismani zarara uğraması halinde, yolcu başına 250.000 ÖÇH/SDR (Special Drawing Right/Özel Çekme Hakkı’dır  ve 1 ÖÇH=1.080 TL dir.)’dır. Burada söz konusu teminat tutarının asgari tutar olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Diğer bir ifadeyle taşıyan, zorunlu mali mesuliyet sigortasını, en az bu tutardaki sigorta bedeli üzerinden yapmalı; prim de bu teminat tutarı göz önünde bulundurularak hesaplanmalıdır. Sigortacının sorumluluğunun zamanaşımına ilişkin Yönetmelik herhangi bir düzenleme içermemektedir.

Burada Türk Sivil Havacılık Kanunu (TSHK) 131. maddede öngörülen taşıyanın sorumluluğuna ilişkin 2 yıllık sürenin yolcunun taleplerine karşı taşıyan tarafından ileri sürülebileceğinden hareketle, sigortacının sorumluluğu açısından bu sürenin uygulama alanı bulamayacağı açıktır. Bu nedenle burada, sigorta sözleşmesine ilişkin genel düzenlemeler içeren TTK (Türk Ticaret Kanunu) ilgili hükümlerine başvurmak gerekecektir. TTK, sorumluluk sigortaları açısından, genel hükümler de öngörülen 6 ay ve 2 yıllık süreden ayrılarak (TTK madde 1420), sigorta konusu olayın gerçekleşmesinden itibaren 10 yıllık bir zamanaşımı süresi öngörmüştür (TTK madde 1482). Söz konusu 10 yıllık süre, havayoluyla yolcu taşımaları açısından riziko gerçekleşmesi durumunda, sigorta ettiren tarafından sigortacıya karşı ileri sürülen talepler açısından da uygulama alanı bulacaktır. Ancak burada Yönetmelik ile ayrıca bir zamanaşımı süresi öngörülmemiş olmasının ciddi bir eksiklik olduğu belirtilmelidir

Sivil Hava - Araç Kazaları Soruşturma Yönetmeliği